در این مقاله کاربرد سیتریک اسید (CA) و 1،2،3،4- بوتان تترا کربوکسیلیک اسید (BTCA) با هدف تکمیل ضد آتش مورد بررسی قرار گرفته است. هر دو پلی کربوکسیلیک اسید به صورت یک بیندر سازگار با محیط زیست و در واکنش با N- هیدروکسی متیل-3- دی متیل فسفن پروپیون آمید به کار گرفته شده اند. نتایج به دست آمده با یک عامل متداول بر پایه ملامین فرمالدهید (MF) نیز مقایسه شد. علت استفاده از رزین ملامین، فراهم کردن نیتروژن برای بالا بردن خواص ضدآتش پارچه عمل شده، در نتیجه خاصیت هم افزایی با فسفر است. 

در بررسی های قبلی مشخص شده بود که بهترین کاتالیست برای استفاده با پلی کربوکسیلیک اسیدها، سدیم هیپو فسفیت مونو هیدرات است.خواص ضد آتش و شاخص حد اکسیژن (LOI)، به ترتیب بر اساس استانداردهای ISO 6940 و ASTM D 2863-97 مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر آن، تخریب گرمایی پنبه خام و پارچه های پنبه ای عمل شده، با استفاده از تست های TGA و DSC بررسی شد.  

کلیدواژه: تکمیل ضد آتش، پنبه، سیتریک اسید، عامل ارگانوفسفره، شاخص حد اکسیژن.

مقدمه:

بکارگیری یک ترکیب مقاوم در برابر شعله (FR) در مواد قابل اشتعال، روشی معمول در اقدامات ایمنی آتش سوزی است و به منظور کاهش خطر آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از موفق ترین مواد تجاری در این زمینه N- متیلول دی متیل فسفن پروپیون آمید است که با نام تجاری پیروواتکس CP شناخته می شود. واکنش آن با سلولز هیدروکسیل به صورت زیر است :

R-NHCH_2 OH+HO-Cell →R-NHCH_2 O-Cell+H_2 O

علاوه بر این می تواند از طریق پلیمریزاسیون تراکمی طبق واکنش زیر پلیمریزه شود :

R-NHCH_2 OH+HOCH_2 HN-R →R-NHCH_2 OCH_2 HN-R+H_2 O

ثبات شستشویی پارچه پنبه ای عمل شده با مواد ضد آتش را می توان با کاربرد رزین افزایش داد. عوامل ارگانوفسفره با رزین های ملامین و یک اسید مانند فسفریک اسید به عنوان کاتالیست مورد استفاده قرار می گیرد.